Operacija kolena

Koleno je jedan od najkompleksnijih zglobova u ljudskom telu i zbog svoje specifičnosti često je izložen povredama.

Zglob kolena čine tri kosti – butne, potkolene i čašice (femura, tibije i patele). Pored toga između potkolene i butne kosti nalaze se dva jastučića – meniskusi, i dva ukrštena ligamenta, koja zahtevaju usklađen ritam rada bedrene kosti, golenične kosti, čašice, ligamenata i mišića da bi koleno ostalo snažno i zdravo.

Celokupna težina organizma ide preko zgloba kolena. U slučaju povrede ili bolesti pacijent oseća bol, slabost i ograničenost.

Uzroci bola u kolenu mogu biti različiti. Najčešće su to zapaljenski procesi, degenerativni procesi, povrede ili statičke deformacije. U postavljanju dijagnoze veoma je važna anamneza, pregled ortopeda koji utvrđuje opšte stanje zgloba, jačinu bola i obim pokreta. Zatim slede pregled ultrazvukom, snimanja rentgenom i magnetnom rezonancom koja daje najviše odgovora, kao i artroskopija.

Najčešće povrede kolena su povrede meniskusa i povrede ligamentarnog aparata koji narušavaju stabilnost zgloba kolena.

Prilikom lečenja povrede meniskusa i ligamentarnog aparata tamo gde je to moguće neophodno je primeniti fizikalnu terapiju (neoperativno) ili hirurškim putem (artroskopski).

U cilju očuvanja važne funkcije kolena – pokretljivosti, tim stručnjaka Atlas opšte bolnice izvodi najsavremenije operacije i intervencije na kolenu.

Proteza kolena (artroplastika kolena)

Kod početnog stepena artroze, primenjuje se konzervativno lečenje. Ono obuhvata fizikalnu terapiju, smanjenje telesne težine, protivupalne blokade u zglob i primenu analgetika.

Kod uznapredovale artroze kolena, kod koje je došlo do potpunog oštećenja hrskavice svih delova kolena, potrebno je učiniti zamenu zglobnih ploča kolena, odnosno ugraditi endoprotezu kolena (takozvana artroplastika).

Ukoliko je oštećen samo unutarnji ili spoljašnji deo kolena, moguće je ugraditi parcijalnu endoprotezu. Da bi se ugradila parcijalna endoproteza, ostali delovi kolena moraju biti uredni, odnosno, hrskavica mora biti očuvana.

Na taj način bol nestaje, a pacijent ponovo dobija punu pokretljivost kolena.

Stabilizacija patele

Patela može biti nestabilna iz mnogo razloga. Neki od njih uključuju urođene labavosti mekih tkiva, koštane displazije (nedovoljno razvijene koštane strukture), a veliki deo zauzimaju i povrede ligamenata koji stabilizuju patelu.

Način lečenja nestabilne patele zavisi od uzroka nestabilnosti.

Patela se može stabilizovati artroskopskim presecanjem vezivnog tkiva sa spoljne strane patele (lateralno opuštanje), i šivenjem vezivnog tkiva s unutrašnje strane patele (medijalna rafija). Na taj se način patela opet dovodi u pravilan položaj u odnosu na bedrenu kost. Kod traumatske luksacije (iskakanja) patele, pri čemu dolazi do rupture medijalnog ligamenta patele, radi se rekonstrukcija tog ligamenta.

Moguće su i koštane operacije stabilizacije patele. Rehabilitacija zavisi od vrste operacije.

Korektivne osteotomije

Kod mlađih osoba s početnim znacima artroze, moguće je usporiti degenerativne promene u zglobu, ispravljanjem poremećene osovine O ili X kolena. Takvi zahvati nazivaju se korektivne osteotomije.

Kod „O“ kolena radi se osteotomija tibije, a kod „X“ kolena osteotomija femura. Mesto osteotomije fiksira se pločom i vijcima.

Rehabilitacija – Pacijent ostaje u bolnici 2-3 dana. Odmah započinje s razgibavanjem kolena i hoda s dve štake, tj. u rasterećenju, do prve kontrole za 6 nedelja. Tada je RTG kontrola. Nakon toga pacijent obično odbacuje jednu štaku i počinje s postepenim opterećenjem operisane noge. Dalje kontrole su na tri, šest meseci nakon operacije.

Za lečenje degenerativnih bolesti i povreda kolena, koriste se regenerativne terapije

Kako se izvodi postupak: proteza kolena – Ortopedija

Potpuna proteza kolena zamenjuje sva tri oštećena dela zgloba kolena. Danas se najčešće ugrađuju bikondilarne endoproteze, cementne ili bescementne. Femuralna komponenta građena je od medicinskog čelika, a tibijalna je od titanijuma. Na tibijalnu komponentu ugrađuje se polietilen koji služi smanjenju trenja i vrši funkciju zglobne hrskavice.

Danas je to specijalan ukršteni polietilen  (“cross link”) koji je vrlo otporan na habanje. Patela se nadograđuje s polietilenom, ređe na metalnoj bazi. Često nema potrebe za zamenom patelarne komponente.

Rehabilitacija

Pacijent ostaje u bolnici 3-4 dana. Uz pomoć fizioterapeuta, isti dan započinje s fizikalnom terapijom.

Dan nakon operacije, hoda s dve štake, uz pomoć fizioterapeuta. Kroz nedelju ili dve, odbacuje jednu štaku. Sledećih nekoliko nedelja nastavlja hod s jednom štakom, dok ne oseti sigurnost da je odbaci. Kontrola u bolnici je nakon 6 nedelja, zatim nakon 3 meseca, pa 6 meseci. Nakon toga, preporučuju se godišnje kontrole.

Artroskopija kolena

Hirurška procedura tokom koje se unutrašnjost zgloba pregleda pomoću optičkog instrumenta povezanog sa kamerom, zove se artroskopija.

U artroskopiji se koriste manji hirurški instrumenti koji se uvode u zglob kroz jedan ili više dodatnih rezova.

Prednost artroskopske hirurgije u odnosu na klasičnu metodu pristupa – artrotomiju je u tome što je manje invazivna, tokom postupka nanosi manju štetu vezivnom tkivu, obezbeđuje bolju vidljivost unutrašnjeg zgloba i kraće vreme oporavka nakon intervencije, što je posebno značajno kod sportista.

Prilikom artroskopskog pregleda, ortopedski hirurg pravi mali rez na koži pacijenta kroz koji uvodi optički instrument (artroskop) koji sadrži sistem sočiva i osvetljenja za uvećanje i osvetljavanje slike struktura iz unutrašnjosti zgloba.

Slika se zatim prenosi optičkim vlaknima do male kamere koja je povezana sa monitorom na kome hirurg posmatra unutrašnjost zgloba tokom pregleda ili terapijskog postupka.

Na taj način jasno može da se vidi u kakvom su stanju zglobna hrskavica, ligamenti, kapsula i druge zglobne strukture i doneti odluka o daljem lečenju.

Artroskopijom kolena mogu da se ustanove i leče sledeći poremećaji:

• povrede ligamenata, meniskusa i tetiva

• zapaljenje sinovije kolena (sinovitis)

• zglobni prelomi

• slobodna zglobna tela sastavljena od hrskavice i kosti

• oštećenja zglobne hrskavice

Eksperti iz oblasti: Ortopedija

• 

  Dr Dr Gavrilović Gordan

  Specijalista ortopedije sa traumatologijom
• 

  Ass. dr sci med Doc. dr Stevanović Vladan

    Specijalista ortopedije sa traumatologijom
• 

  Prof. dr Prof. dr Blagojević Zoran

  Specijalista ortopedije sa traumatologijom
• 

  Dr Dr Stefanović Zoran

  Specijalista ortopedije sa traumatologijom
• 

  Dr Dr Aleksandrić Dejan

  Specijalista ortopedije sa traumatologijom Lekar fudbalske i odbojkaške reprezentacije Srbije
• 

  Dr Dr Vukadin Ognjen

  Specijalista ortopedije sa traumatologijom
• 

  Dr Dr Trbović Nenad

  Specijalista ortopedije sa traumotologijom
• 

  Dr Dr Raspopović Danijel

  Specijalista ortopedije sa traumatologijom
• 

  Dr Dr Zorić Miodrag

  Specijalista ortopedije sa traumatologijom
• 

  Dr Dr Lazović Andrija

  Specijalista ortopedije sa traumatologijom